Een carillon is een instrument dat bestaat uit een reeks klokken, meestal tussen de 23 en 70. De beiaardier speelt het carillon met een speciaal klavier, het zogenaamde stokkenklavier. Hierbij worden houten stokken met de vuist of vingers ingedrukt, die via stalen kabels de klepels binnenin de klokken in beweging zetten. Die klepels slaan tegen de binnenkant van de klokken, waardoor ze klinken.
Daarnaast kan een carillon ook automatisch spelen, bijvoorbeeld met een computer of mechanisch systeem dat melodieën op gezette tijden laat horen.
Het carillon van Baarn, gelegen bovenin de toren van de Pauluskerk, bestaat uit 44 klokken. Het stokkenklavier wordt bespeeld door de vaste beiaardier Bauke Reitsma. Tijdens de zes vrijdagavonden van de zomeravondconcerten verzorgen gastbeiaardiers de bespelingen, waarbij ieder zijn eigen programma samenstelt.
Wil je zelf een keer de toren beklimmen en het stokkenklavier en de klokken van dichtbij bewonderen? Ga dan naar onze pagina bezichtiging voor meer informatie.
Het Baarns carillon is, zoals ieder carillon, het meest hoorbaar d.m.v. het automatisch spel, dat dagelijks ieder kwartier, van 9.00 tot 21.00 uur, korte melodietjes laat klinken.
Al eeuwenlang, sinds 1350, klinkt van iedere toren met een beiaard in de Lage Landen een kort melodietje als waarschuwing voorafgaand aan de uurslag.
Tot in de 50er jaren van de vorige eeuw werd dit voortgebracht door een “speeltrommel”, in feite een reusachtige speeldoos. Bij de meeste historische beiaarden worden deze speeltrommels zorgvuldig in stand gehouden en gebruikt.
Vanaf de 50er jaren kwam de ponsband (zoals gebruikt in draaiorgels) in zwang.
Ook de Baarnse beiaard kreeg bij zijn oprichting in 1966 zo’n ponsband. Deze werd in de 90er jaren vervangen door een computer.
Sinds 2002 klinken vanaf het automatisch spel van de Baarnse beiaard op 3 opeenvolgende uren 6 verschillende heel-en halfuursmelodieën, die daarna steeds herhaald worden.
De automaatmelodieën worden ongeveer 6 keer per jaar verwisseld. De melodiewisselingen volgen -globaal- de seizoenen. Daarnaast is er een Sinterklaas- en een Kerstprogramma, en rondom Koningsdag, 4 en 5 mei een programma met nationaal karakter.
Het arrangeren en programmeren van deze melodieën behoort tot de taken van de beiaardier.
Sinds 26 april jl. hoort u:
Heel uur #1: A.Vivaldi – Primavera(lente)
Half uur #1: S.S.Wesley – Choral Song
Heel uur #2: Thomas Morley – Now is the Month of Maying
Half uur #2: J.S.Bach – Ciacona voor viool
Heel uur #3: J.Haydn – Symfonie nr.55, deel 1
Half uur #3: G.Ph.Telemann – Der Schulmeister
Op de kwartieren staan Oekraïense volksliederen.
Uiteraard gaat het hier om fragmenten.
